Αστική ευθύνη ιχθυοτροφείου: Γιατί είναι κρίσιμη και τι πρέπει να καλύπτει ένα σωστό πρόγραμμα.

Η λειτουργία ενός ιχθυοτροφείου (θαλάσσιας ή γλυκού νερού ιχθυοκαλλιέργειας) συνδυάζει παραγωγή τροφίμων, περιβαλλοντική διαχείριση, τεχνικές εγκαταστάσεις και καθημερινές εργασίες υψηλού ρίσκου.

Αυτό σημαίνει ότι ένα περιστατικό, από διαρροή, μέχρι ατύχημα ή διαφυγή ιχθύων, μπορεί να δημιουργήσει απαιτήσεις αποζημίωσης από τρίτους, διοικητικές ενέργειες, ακόμη και υποχρέωση αποκατάστασης περιβαλλοντικής ζημίας.

Η αστική ευθύνη ιχθυοτροφείου δεν είναι «ένα ακόμη συμβόλαιο»: είναι ο μηχανισμός που θωρακίζει οικονομικά την επιχείρηση απέναντι σε αξιώσεις που μπορεί να ξεπεράσουν κατά πολύ το κόστος ενός τυπικού ζημιογόνου συμβάντος.

Τι "ισχύει" θεσμικά και γιατί επηρεάζει την ευθύνη

1) Περιβαλλοντική ευθύνη - αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει»

Σε επίπεδο ΕΕ, η Οδηγία 2004/35/ΕΚ καθιερώνει πλαίσιο περιβαλλοντικής ευθύνης για πρόληψη και αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας, ενσωματώνοντας την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».
Στην Ελλάδα, η εναρμόνιση έγινε με το Π.Δ. 148/2009, που ρυθμίζει την περιβαλλοντική ευθύνη και τα μέτρα πρόληψης/αποκατάστασης ζημιών στο περιβάλλον.

Για ένα ιχθυοτροφείο, αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε περίπτωση περιστατικού που προκαλεί ή απειλεί να προκαλέσει περιβαλλοντική ζημία (π.χ. στα ύδατα), μπορεί να προκύψουν υποχρεώσεις πρόληψης/αποκατάστασης με σημαντικό κόστος, πέρα από τυχόν ιδιωτικές αξιώσεις τρίτων.

2) Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων/δραστηριοτήτων

Οι μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας λειτουργούν μέσα σε πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργων και δραστηριοτήτων, όπως ορίζεται από τον Ν. 4014/2011.
Η συμμόρφωση με τους περιβαλλοντικούς όρους δεν είναι μόνο "χαρτιά": επηρεάζει και το ρίσκο (και συχνά τις προϋποθέσεις ασφαλισιμότητας).

3) Υγεία ζώων (και υδρόβιων ειδών)

Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2016/429 (Animal Health Law) περιλαμβάνει κανόνες και για τα υδρόβια ζώα, στο πλαίσιο πρόληψης/ελέγχου μεταδοτικών νοσημάτων.
Αυτό δεν είναι "ασφάλιση", αλλά επηρεάζει τη λειτουργία, τα πρωτόκολλα και την πιθανότητα ενός συμβάντος που μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ζημία ή/και αξιώσεις.

Τι είναι η αστική ευθύνη ιχθυοτροφείου

Με απλά λόγια, είναι η ασφαλιστική κάλυψη που προστατεύει την επιχείρηση όταν, από τη λειτουργία της, προκύψει ζημία σε τρίτους (σωματική βλάβη ή/και υλική ζημία) και ο φορέας του ιχθυοτροφείου θεωρηθεί υπεύθυνος.

Στην πράξη, η αστική ευθύνη για ιχθυοτροφεία "κάθεται" συνήθως πάνω σε 3 πυλώνες:

1. Γενική αστική ευθύνη εκμετάλλευσης (General Liability)
2. Εργοδοτική ευθύνη (Employers' Liability)
3. Περιβαλλοντική ευθύνη/ρύπανση (Environmental Impairment / Pollution Liability) - όπου χρειάζεται

Τα πιο συχνά σενάρια που γεννούν αξιώσεις

• Ρύπανση/διαρροές (π.χ. από καύσιμα, χημικά, υπολείμματα) με επιπτώσεις σε ύδατα ή γειτονικές δραστηριότητες (τουρισμός, αλιεία). Το πλαίσιο περιβαλλοντικής ευθύνης προβλέπει μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης.
• Διαφυγή ιχθύων (escapes) που μπορεί να προκαλέσει ζητήματα σε γειτονικές εκμεταλλεύσεις ή/και περιβαλλοντικές επιπτώσεις (ανάλογα με το είδος/περιοχή).
• Ατυχήματα τρίτων στον χώρο (π.χ. εργολάβοι, μεταφορείς, επισκέπτες) με σωματικές βλάβες ή υλικές ζημιές.
• Εργατικά ατυχήματα σε προσωπικό ή συνεργεία (μηχανήματα, ανυψωτικά, πλωτές εγκαταστάσεις, ολισθήσεις).
• Ζημίες από λειτουργικές αστοχίες (π.χ. πτώση φορτίου, ζημιά σε σκάφος τρίτου, ζημιά σε εξοπλισμό τρίτου κατά τη φόρτωση/εκφόρτωση).

Τι πρέπει να "γράψει" σωστά ένα ασφαλιστήριο αστικής ευθύνης ιχθυοτροφείου

Για να είναι πραγματικά χρήσιμο (και όχι απλώς ένα έγγραφο), ένα πρόγραμμα πρέπει να ορίζει ξεκάθαρα:

• Ασφαλισμένο κίνδυνο: τι ακριβώς θεωρείται "δραστηριότητα" της μονάδας (χερσαίες εγκαταστάσεις, πλωτές εγκαταστάσεις, μεταφορές/εργασίες).
• Όρια ευθύνης (ανά απαίτηση/ανά έτος) και τυχόν υπο-όρια (π.χ. για ρύπανση).
• Κάλυψη νομικής υπεράσπισης (δικαστικά/εξώδικα έξοδα).
• Εργοδοτική ευθύνη, ειδικά αν υπάρχουν συνεργεία/εργολάβοι.
• Ρήτρες/επεκτάσεις περιβαλλοντικής ευθύνης, όπου απαιτείται, με ρεαλιστικά όρια. (Το πλαίσιο ΕΕ/Ελλάδας θέτει υποχρεώσεις πρόληψης/αποκατάστασης περιβαλλοντικής ζημίας.)
• Σαφείς εξαιρέσεις (π.χ. σταδιακή ρύπανση vs αιφνίδια, προϋποθέσεις συμμόρφωσης με αδειοδοτήσεις).

Γιατί απαιτείται εξειδίκευση (και όχι "ένα γενικό συμβόλαιο")

Τα ιχθυοτροφεία είναι σύνθετες μονάδες: λειτουργούν σε θαλάσσιο/παράκτιο περιβάλλον, με περιβαλλοντικές άδειες, βιολογικούς κινδύνους και επιχειρησιακές απαιτήσεις. Γι' αυτό η αστική ευθύνη πρέπει να σχεδιάζεται tailor-made, με βάση:

• τύπο μονάδας (θαλάσσια/γλυκού νερού, πάχυνση/γόνος κ.λπ.)
• τοποθεσία και γειτνιάσεις (τουριστικές ζώνες, προστατευόμενες περιοχές, λιμένες)
• διαδικασίες βιοασφάλειας & συμμόρφωση
• υποδομές (πλωτές πλατφόρμες, αποθήκες, καύσιμα, σκάφη)

Πηγή:[https://www.nextdeal.gr/asfalistikes-eidiseis/idiotiki-asfalisi/149473/astiki-eythyni-ihthyotrofeioy-giati-einai-krisimi-kai]