Σε ισχύ η δεκαετής παραγραφή οφειλών προς τον e-ΕΦΚΑ - Ποιους συμφέρει και ποιοι εξαιρούνται.

Για πρώτη φορά στο τέλος του 2023 θα εφαρμοστεί η δεκαετής παραγραφή των μη βεβαιωμένων οφειλών χωρίς να  απαιτείται αίτηση του ασφαλισμένου.

Η διαδικασία παραγραφής των βεβαιωμένων γίνεται κεντρικά και μαζικά κάθε έτος από τις υπηρεσίες του KEAO και οι εν λόγω οφειλές δεν θα εμφανίζονται στην καρτέλα του οφειλέτη.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο που έχει τεθεί σε ισχύ, μειώνεται σε 10 χρόνια -από 20 που ίσχυε μέχρι σήμερα- ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο e-ΕΦΚΑ προκειμένου να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με τις  διατάξεις του νόμου 4997/2022.

Εάν η απαίτηση του e-ΕΦΚΑ δεν βεβαιωθεί και η οφειλή δεν κοινοποιηθεί στον ασφαλισμένο μέσα σε αυτό το διάστημα, οι οφειλές παραγράφονται. Η διάταξη αφορά όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες).

Από την εφαρμογή της διάταξης αναμένεται να ωφεληθούν χιλιάδες ελεύθεροι επαγγελματίες αναμένεται καθώς  θα μπορέσουν να λάβουν ασφαλιστική ενημερότητα ενώ για άλλες κατηγορίες θα ανοίξει η πόρτα προς τη συνταξιοδότηση η οποία σήμερα παραμένει κλειστή  καθώς 4 στους 10  μη μισθωτοί οφείλουν στο ΕΦΚΑ-ΚΕΑΟ.

Επισημαίνουμε ότι η παραγραφή δεν επηρεάζει την ασφαλιστική ενημερότητα η οποία χορηγείται κανονικά.

Επιπλέον, οι οφειλές που δημιουργούνται από το 2026 και μετά θα παραγράφονται στα πέντε χρόνια, ώστε οι χρόνοι παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών να προσεγγίζουν αυτές των φορολογικών.

Όπως αναφέρει η σχετική εγκύκλιος

« Από την έναρξη ισχύος του παρόντος, η αξίωση του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.) και των φορέων που εντάσσονται σε αυτόν για την είσπραξη απαιτήσεων από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, υπόκειται σε δεκαετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη μέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο οι απαιτήσεις αυτές βεβαιώθηκαν.

Τονίζεται πως το ενδεχόμενο παραγραφής παύει να ισχύει όταν ο e-ΕΦΚΑ ή το ΚΕΑΟ- εντός της 10ετίας- ειδοποιήσει με οποιονδήποτε τρόπο τον ασφαλισμένο για την οφειλή: με δικαστικό επιμελητή-κλητήρα, επιστολή, ηλεκτρονική ειδοποίηση, εφόσον υπάρξει μέτρο διοικητικής εκτέλεσης για την είσπραξή της (κοινοποίηση ατομικής ειδοποίησης, επιβολή κατάσχεσης επί κινητής/ακίνητης περιούσιας ή απαίτησης εις χείρας Τρίτου, προσδιορισμός προγράμματος πλειστηριασμού κ.λπ.) κ.α.

Επισημαίνεται ότι οι εργαζόμενοι δεν χάνουν τα ασφαλιστικά δικαιώματά τους για οφειλές των εργοδοτών τους κατά το χρονικό διάστημα της περιόδου 2006-2011, που- βάσει της νέας διάταξης- έχουν  παραγραφεί.

Σε περίπτωση που ο μισθωτός ασφαλισμένος θέλει να υποβάλλει ένσταση σχετικά με την παραγεγραμμένη οφειλή, μπορεί να το πράξει απευθυνόμενος στην Τοπική Διεύθυνση του e-ΕΦΚΑ στην οποία ανήκει.

Σύμφωνα με τους ειδικούς στην ασφάλιση η χρήση της της δυνατότητας 10ετούς παραγραφής σε γενικές γραμμές συμφέρει όσους μπορούν με τα υπόλοιπα χρόνια να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης καθώς πρέπει να γίνει σαφές ότι οι οφειλέτες που θα κάνουν χρήση της παραγραφής θα χάσουν αντίστοιχο ασφαλιστικό χρόνο.  Για παράδειγμα αν ο ασφαλισμένος υποβάλλει αίτημα για παραγραφή οφειλών 5 ετών, πρέπει να έχει διανύσει  ασφαλιστικό βίο 17-18 ετών προκειμένου να συμπληρώσει πάνω από 20 έτη και να συνταξιοδοτηθεί στα 67. Περισσότερο προσεκτικοί πρέπει να είναι όσοι επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 40ετία ,στα 62. Αν ο ασφαλισμένος κάνει χρήση της δεκαετούς παραγραφής , χάνοντας αντίστοιχο ασφαλιστικό χρόνο, δύσκολα θα συμπληρώσει τα 40 έτη ασφάλισης. Εφόσον επιθυμεί να προσμετρήσει στην σύνταξή του τον ασφαλιστικό χρόνο των επίμαχων οφειλών θα μπορεί να τα πληρώσει και να επαναφέρει τις ημέρες ασφάλισης.

Ειδικότερα  όπως αναφέρει η σχετική εγκύκλιος αν οι μη μισθωτοί επιθυμούν να ξανακερδίσουν τον ασφαλιστικό χρόνο που παραγράφηκε προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης πρέπει να πληρώσουν για τον ασφαλιστικό χρόνο, για τον οποίο αιτούνται να εξαιρεθεί από την παραγραφή, το σύνολο των οφειλομένων ασφαλιστικών εισφορών και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα χρέη που ενδεχομένως να παραγραφούν είναι αυτά που  δημιουργήθηκαν την περίοδο μεταξύ 2006 και 2011 και για τα οποία δεν έχουν ακόμη κινηθεί οι διαδικασίες από τον e-EΦΚΑ και το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) για τη νόμιμη αναζήτησή τους.

Ωστόσο δεν είναι λίγοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες που θα συναντήσουν εμπόδια και θα εξαιρεθούν από το δικαίωμα παραγραφής.

Ειδικότερα  δε θα μπορέσουν να κάνουν χρήση της παραγραφής :

-Όσοι εντάχθηκαν στη ρύθμιση των  120 δόσεων και στις άλλες ευνοϊκές ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν .

-Οσοι έλαβαν ενημέρωση από το ΕΦΚΑ- ΚΕΑΟ ότι οφείλουν είτε με δική τους πρωτοβουλία είτε με πρωτοβουλία του φορέα. Δηλαδή εάν ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε κοινοποίηση προς τον ασφαλισμένο της βεβαίωσης οφειλής των εν λόγω εισφορών εντός δεκαετίας από τη γένεσή της (γεγονός που διακόπτει τον χρόνο παραγραφής) τότε ο ασφαλισμένος οφείλει το σύνολο των εισφορών.

-Οσοι δεν γνώριζαν ότι οφείλουν και το έμαθαν με την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.

Αντίθετα αν μια οφειλή που δημιουργήθηκε το 2007, δε βεβαιώθηκε μέχρι το 2017 διότι στο μεταξύ είχε ψηφιστεί το 2016 ο νόμος Κατρούγκαλου που έβαζε τον πήχη της παραγραφής στην 20ετία , τότε η οφειλή παραγράφεται.

Παράδειγμα 1o

Αυτοαπασχολούμενος που υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης το 2022 οφείλει εισφορές για τα έτη 2002-2011, τις οποίες ο ΕΦΚΑ δεν του έχει καταλογίσει μέχρι τη στιγμή της αίτησης. Οι εισφορές αυτές αφορούν διάστημα πέραν της δεκαετίας και άρα είναι παραγεγραμμένες. Έστω ότι, για να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ο αυτοαπασχολούμενος χρειάζεται ακόμη 5 χρόνια ενσήμων. Τότε έχει την δυνατότητα να πληρώσει τα 5 από τα 10 παραγεγραμμένα χρόνια, ώστε να τα αναγνωρίσει ως ασφαλιστικό χρόνο.

Αντιθέτως, εάν ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε κοινοποίηση προς τον ασφαλισμένο της βεβαίωσης οφειλής των εν λόγω εισφορών εντός δεκαετίας από τη γένεσή της (γεγονός που διακόπτει τον χρόνο παραγραφής) τότε ο ασφαλισμένος οφείλει το σύνολο των εισφορών.

Παράδειγμα 2o

Το 2019 βεβαιώθηκε και στη συνέχεια, με αίτηση του ασφαλισμένου, ρυθμίστηκε οφειλή του 2008, η οποία με την εν λόγω διάταξη αναφέρεται σε διάστημα πέραν της δεκαετίας και άρα καθίσταται παραγεγραμμένη. Ο οφειλέτης αυτός μπορεί, με αίτησή του, να ζητήσει τη διαγραφή της υπολειπόμενης παραγεγραμμένης οφειλής του. Μπορεί, όμως, να συνεχίσει να εξυπηρετεί τη ρύθμιση, ώστε να του αναγνωρισθεί ο ασφαλιστικός χρόνος που αντιστοιχεί στην οφειλή.

✔ Αν δηλαδή κάποιος δεν πληρώσει μέσα στη δεκαετία τις οφειλές του, αυτές «σβήνονται»;

Όχι, επειδή η παραγραφή διακόπτεται κάθε φορά που ο ασφαλισμένος ειδοποιείται ότι οφείλει ασφαλιστικές εισφορές και η δεκαετία ξεκινά εκ νέου από την ειδοποίηση.

Παράδειγμα

Αν κάποιος οφείλει ασφαλιστικές εισφορές για την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος το 2018 και δεν τις έχει καταβάλει, η παραγραφή της οφειλής του ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου 2019. Εάν δεν έχει ειδοποιηθεί ότι χρωστά μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2028, η απαίτηση παραγράφεται. Εάν όμως βεβαιωθεί η οφειλή και του έλθει ατομική ειδοποίηση στις 5 Οκτωβρίου 2021, η παραγραφή εκτείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2031. Εάν στη συνέχεια γίνει κάποια πράξη διοικητικής εκτέλεσης (λ.χ. κατάσχεση κάποιου περιουσιακού στοιχείου) στις 10 Μαρτίου 2030, η παραγραφή εκτείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2041.

Πηγή:[https://www.nextdeal.gr/asfalistikes-eidiseis/koinoniki-asfalisi/130621/se-ishy-i-dekaetis-paragrafi-ofeilon-pros-ton-e-efka?cmid=521bd3a8-ffdc-4c85-bdd4-09bc61a8fdf5]