Ζερεφός: Η εξοικονόμηση ενέργειας, το Α και το Ω. Η πορεία προς την απεξάρτηση από τα ορυκτά και τα εισαγόμενα καύσιμα.

Η πορεία προς την απεξάρτηση από τα ορυκτά και τα εισαγόμενα καύσιμα.

Ενώ η ενεργειακή κρίση πλήττει βαριά τα νοικοκυριά και την οικονομία, η απεξάρτηση από τα ορυκτά και τα εισαγόμενα καύσιμα, με στροφή στον καθολικό εξηλεκτρισμό από ανανεώσιμες πηγές και την εξοικονόμηση ενέργειας αναδεικνύονται σε πυλώνες του ενεργειακού μέλλοντος.

«Ειδικά στις σημερινές συνθήκες υπάρχει απόλυτη ανάγκη απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και την εισαγόμενη ενέργεια. Το σύνθημά μας πρέπει να είναι εξηλεκτρισμός και εξοικονόμηση. Το μέλλον είναι ηλεκτρικό· για να το πούμε απλά, πρέπει να βάλουμε πρίζες παντού! Οσο για την εξοικονόμηση, αυτή είναι το Α και το Ω», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών και επόπτης του Κέντρου Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας. «Τόσα χρόνια οι επιστήμονες χτυπάμε συναγερμό. Μας έλεγαν θα χάσει η οικονομία. Τώρα βλέπουμε τα αποτελέσματα».

«Το ηλεκτρικό ρεύμα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Η Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες. Είναι η χώρα με τους δύο ήλιους.

Ο ήλιος το καλοκαίρι μάς δίνει 500 watt/τ.μ. κι άλλο τόσο ο άνεμος στο κεντρικό Αιγαίο. Εχουμε μια καλή θέση σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσον αφορά την ανάπτυξη της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας, αλλά υπάρχουν κι άλλες ΑΠΕ. Πρέπει να τις αναπτύξουμε όλες: τη γεωθερμία για θέρμανση και ψύξη, τα υδροηλεκτρικά, που έμειναν κάπως πίσω λόγω της αστάθειας των βροχοπτώσεων, την ενέργεια από τα θαλάσσια κύματα», συμπληρώνει. Σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό, προγράμματα σαν το «Εξοικονομώ» πρέπει να αναπτυχθούν πολύ. «Η μόνωση σε όλα τα κτίρια πρέπει να γίνει εθνική υπόθεση. Τα νοικοκυριά πληρώνουν σήμερα πανάκριβα τις ακατάλληλες οικοδομές, ενώ η κλιματική αλλαγή κάνει τη ζωή πιο δύσκολη σε μη μονωμένα κτίρια. Στην Αθήνα η μέση θερμοκρασία έχει ανέβει 2 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι τα τελευταία 40 χρόνια».

Αντίστοιχη τόλμη χρειάζεται και στην αυτοκίνηση, λέει στην «Κ» ο κ. Ζερεφός. «Το μεγάλο εμπόδιο στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι η καθυστέρηση στην υποδομή για φόρτιση. Πρέπει να μπουν πρίζες παντού: στους δήμους, στα γκαράζ, στα σπίτια, στα βενζινάδικα με ένα μεγάλο πρόγραμμα "Ηλεκτροδοτώ"»!

Οι εγχώριες δυνατότητες για απεξάρτηση από ορυκτά και εισαγόμενα καύσιμα είναι πολύ μεγάλες, σημειώνει ο καθηγητής, αναφερόμενος και σε σχετική ημερίδα που διοργάνωσε η Ακαδημία. «Δεν μπορούμε να υπολογίζουμε στην πυρηνική ενέργεια, καθώς δεν υπάρχει απάντηση για τη διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων», σημειώνει ο κ. Ζερεφός. «Η πυρηνική σχάση δεν έχει ακόμα δώσει απτά αποτελέσματα. Ισως στο μέλλον υπάρξουν νέες τεχνολογίες».

«Σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο έχουν παρουσιαστεί κρίσεις εφοδιασμού, για γεωπολιτικούς ή οικονομικούς λόγους. Δεν είναι ασφαλείς πηγές τροφοδοσίας. Αντίθετα, οι ΑΠΕ είναι ασφαλείς, εφόσον τεχνικά συμπληρωθούν κατά τις στιγμές που δεν είναι διαθέσιμες. Στρατηγικός στόχος παραμένει η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, με υποκατάσταση των εισαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου από εγχώριες πηγές ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας», λέει στην «Κ» ο Παντελής Κάπρος, ομότιμος καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Ο κ. Κάπρος τονίζει πως «κεντρικό σημείο της ενεργειακής μας πολιτικής πρέπει να είναι η αντιμετώπιση του κινδύνου της κλιματικής αλλαγής. Επιμένουμε στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας, άρα δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, με δύο πυλώνες: ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας. Το φυσικό αέριο θα εξαφανιστεί σε 15 έτη και θα υποκατασταθεί από αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και υδρογόνο».

«Με τις ΑΠΕ θα εξηλεκτρίσουμε μεταφορές και θέρμανση. Ο εξηλεκτρισμός αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, καθώς το ηλεκτρικό ρεύμα είναι πολύ πιο αποδοτικό από άλλες μορφές. Η συνολική ανάγκη για ενέργεια δεν θα αυξηθεί, χάρις στην εκτεταμένη εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια κυρίως, αλλά και στη βιομηχανία και τις μεταφορές. Τα κτίρια μπορούν να γίνουν μέχρι και παθητικά, δηλαδή με μηδενική ή ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας. Ενα ηλεκτρικό αυτοκίνητο καταναλώνει τρεις φορές λιγότερη ενέργεια από το αντίστοιχο με πετρέλαιο. Συνολικά η Ε.Ε. έχει θέσει στόχο για 40% και 50% σε σχέση με το 2005», επισημαίνει ο κ. Κάπρος.

Τι πρέπει να γίνει.

«Το ηλεκτρικό ρεύμα πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Ελλάδα έχει τεράστιες δυνατότητες. Είναι η χώρα με τους δύο ήλιους».

 

Για την ανάπτυξη των ΑΠΕ, πέρα από το σοβαρό ζήτημα του σχεδιασμού της χρήσης γης, το μεγάλο στοίχημα, σύμφωνα με τον καθηγητή του ΕΜΠ, είναι «η αναβάθμιση και επέκταση του δικτύου χαμηλής και μέσης τάσης. Ιδεωδώς θα πρέπει να μπορούμε να εγκαταστήσουμε φωτοβολταϊκά πάνελ στις ταράτσες όλων των βιομηχανικών και εμπορικών κτιρίων - και όχι μόνο. Επιπλέον απαιτείται ενίσχυση και των δικτύων υψηλής τάσης για να μπορεί να μεταφερθεί σε άλλες περιοχές το παραγόμενο ρεύμα. Για τους σκοπούς αυτούς απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις».

 

Σύμφωνα με τον κ. Κάπρο, «θα υπάρχουν στο μέλλον ορισμένες χρήσεις, όπως αεροπλοΐα, ναυτιλία, οδικές μεταφορές με μεγάλα οχήματα και μεγάλες αποστάσεις ή ορισμένες βιομηχανικές λειτουργίες, που δεν θα μπορούν να καλυφθούν από ηλεκτρικό ρεύμα. Εκεί θα χρησιμοποιήσουμε "πράσινα καύσιμα", όπως πράσινο υδρογόνο, βιομεθάνιο και πράσινα συνθετικά καύσιμα, όπως μεθάνιο, αμμωνία, ντίζελ, κηροζίνη, τα οποία παράγονται από υδρογόνο με δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα».

 

«Με όλα αυτά που γίνονται το τελευταίο διάστημα η μετάβαση στην ανθρακική ουδετερότητα γίνεται ακόμα πιο αναγκαία», τονίζει στην «Κ» ο Σεβαστιανός Μοιρασγεντής, διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, συμπληρώνοντας μάλιστα πως στη σημερινή κρίση «οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι οι μόνες τεχνολογίες που οδηγούν σε μείωση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος. Εχουν γίνει πιο φθηνές». Στο μεσοδιάστημα της πορείας προς την πλήρη απανθρακοποίηση, ο κ. Μοιρασγεντής σημειώνει πως ειδικά στις μέρες μας είναι πιο ορθολογική μια ορισμένη αξιοποίηση του λιγνίτη στις πιο σύγχρονες μονάδες παραγωγής από την κατασκευή νέων υποδομών για το πανάκριβο και εισαγόμενο φυσικό αέριο. «Η τιμή του λιγνίτη σήμερα, ακόμα και με την επιβάρυνση του κόστους των δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, είναι φθηνότερη από το φυσικό αέριο».

 

«Βεβαίως στο μέλλον δεν υπάρχει θέση για καμία μορφή υδρογονάνθρακα, ούτε για τον λιγνίτη ούτε για το φυσικό αέριο. Η επιλογή είναι οι ανανεώσιμες πηγές. Μέχρι το 2030 οι ΑΠΕ πρέπει να δίνουν το 36% της συνολικής ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας, όχι μόνο του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ το 2050 θα είναι στο επίπεδο του 90%», σημειώνει ο ερευνητής του Αστεροσκοπείου.

 

Για να λειτουργήσει όμως το σύστημα απαιτείται η ενίσχυση των συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας όταν υπάρχει περίσσεια, η οποία να χρησιμοποιείται όταν η απόδοση των ΑΠΕ δεν είναι επαρκής. «Αποθήκευση ενέργειας μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Σε υδροηλεκτρικούς σταθμούς με χρήση αντλιοταμίευσης, στις διαρκώς εξελισσόμενες μπαταρίες και με παραγωγή υδρογόνου με ηλεκτρόλυση και χρήση της ενέργειας που "περισσεύει" από τις ΑΠΕ», τονίζει ο κ. Μοιρασγεντής.

«Ενα Ι.Χ. για τον καθένα; Αμφίβολο»

«Το πρωταρχικό ερώτημα για το ενεργειακό μέλλον είναι εάν χρειαζόμαστε όλη αυτή την ενέργεια που σήμερα καταναλώνουμε. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική και ενεργειακή κρίση χωρίς μια πολύ μεγάλη εξοικονόμηση ενέργειας και αυτό απαιτεί άλλη στάση ζωής. Μπορεί να αντέξει το μέλλον τεράστια σπίτια ή Ι.Χ. αυτοκίνητο για κάθε μέλος της οικογένειας; Αμφίβολο. Χρειάζεται μια βαθιά πολιτιστική αλλαγή», τονίζει ο κ. Σεβαστιανός Μοιρασγεντής. Η αντίληψη αυτή, κατά τη γνώμη του, πρέπει να σφραγίσει και τις πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας, κάτι που μέχρι τώρα λείπει. «Δεν αρκεί, για παράδειγμα, να λέμε για ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Το θέμα είναι πώς θα μειωθούν οι μετακινήσεις Ι.Χ. Απαιτείται άλλος σχεδιασμός για την πόλη, ποιοτικά μέσα μαζικής μεταφοράς, πιθανόν ανάπτυξη της τηλεργασίας και άλλα ανάλογα», συμπληρώνει ο ερευνητής του Αστεροσκοπείου.

 

 

Πηγή:[https://www.kathimerini.gr/society/561759205/zerefos-i-exoikonomisi-energeias-to-a-kai-to-o/]